Rechte sporen met camera gestuurde onkruidbestrijding

Doel

Het doel van het praktijknetwerk was telers duidelijk te maken dat met slim gebruik van bestaande technieken er efficiënter te werken is met mineralen. Dit kan oa. door mineralen in de vorm van kunstmest of mest toe te dienen onder de teeltrij van gewassen en door gebruikt te maken van GPS. Dit voorkomt ook vervluchtiging van de stikstof doordat het direct in de grond wordt ingebracht. Gedurende de looptijd van het project is dit toegepast in wintertarwe en zetmeelaardappelen.

Uitvoering

De techniek in de demovelden in aardappelen had als basis om tijdens de grondbewerking via GPS de vloeibare stikstof op rijen te spuiten tijdens de grondbewerking met een spitmachine precies op de plaats waar de aardappelrug tijdens het aardappelpoten via GPS midden boven geplaatst wordt. De aardappelplant heeft de stikstof dan verhoudingsgewijs dicht bij de wortels en de aardappelrug beschermt de stikstof enigzins tegen uitspoelen. In alle demo’s door de jaren is het object waar de stikstof op deze manier op rijen gespoten is een zichtbaar effect geweest op het groen blijven van de aardappelen aan het eind van de teelt. Ook bij wintertarwe is de stikstof rechtstreeks bij de wortels gebracht. Hiertoe werd het traditioneel toedienen van de stikstof via NTS met een spuitmachine met speciale kunstmestdoppen vergeleken met het inbrengen van de stikstof bij de wortel via een spaakwielinjecteur. Ook hier was bij een gelijke stikstofgift de innovatieve methode altijd duidelijk zichtbaar door een veel groener gewas.

Opzet

De demonstraties zijn opgezet op het vernieuwingsbedrijf Op de Es te Zeijen, op het bedrijf van H.J. Luth te Wedde en bij Mts Zikken te Exloo. De uitvoering van de demonstraties is soepel verlopen door de goede medewerking van de MCV Valthermond/ Landbouwbedrijf Homan Free te Valthermond. De methode van toepassen bij aardappelen is bedacht door laatstgenoemde bedrijven. Wel is het afstemmen van de GPS bij gebruik van verschillende tractoren een aandachtspunt omdat er zeer precies gewerkt moet worden. Naar aanleiding 32 Eindbrochure Verder met kennis vanuit de Praktijknetwerken van deze demo’s zijn er ook telers die bemestingskouters op de pootmachine gebouwd hebben en zo wel de voordelen hebben maar een deel van de nadelen kwijt zijn. In wintertarwe zijn de objecten met de spaakwielinjecteur aangelegd door loonwerker Joldersma uit Smilde. De objecten met de traditionele bemesting door respectievelijk maatschap Emmens te Zeijen en mts Zikken te Exloo.

Effect

Uiteraard is ook gekeken wat het effect was van het onder de rijen bemesten ten opzichte van volvelds bij aardappelen. Dit is over meerdere jaren bekeken en eigenlijk was de uitkomst altijd gelijk. De objecten hebben steeds in verschillende zetmeelrassen gelegen maar het effect op het veldgewicht kan ook doorgetrokken naar consumptie is onze overtuiging en naar groenfosfaat ten opzichte van APP en onbehandeld. In onderstaande grafiek staat het effect op de opbrengst in kilogrammen: Veldgewicht Zetmeelopbrengst Stikstof volvelds 100 100 Stikstof op rijen 104 106 Naast dit voordeel in opbrengst zijn er nog wat practische voordelen van het systeem. Met dit systeem is er geen enkele verspilling door overlap bij het bemesten. Ook wordt de bemesting exact afgestemd op het gepote ras, omdat het bemesten tijdens het poten gebeurd. Conclusie van het geheel is dat er precies gewerkt kan worden en er een hogere opbrengst te realiseren is met een normale stikstofgift. Experimenten met lagere giften hebben geen voordelen laten zien. Bij wintertarwe gaf de eerste twee jaren het injecteren van de stikstof (Anasol) met de spaakwiel injecteur een veel forser gewas, maar een beduidend lagere opbrengst. In deze beide (droge) jaren was water erg beperkend voor de tarwe opbrengst. De veronderstelling is dat de extra gewasontwikkeling er voor gezorgd heeft dat er minder water beschikbaar was voor de korrelvulling. Ook voor de aansluitend geteelde groenbemester was in de spaakwiel objecten nog duidelijk meer stikstof beschikbaar. Hierna is er bij injectie 30% van de stikstofgift afgehaald. Er was nog een klein verschil te zien na injectie in de gewaskleur, maar de algehele conclusie was dat dezelfde opbrengst gehaald kan worden met 30% minder stikstof. Verder bespaart het systeem arbeid doordat alles in één gift gegeven wordt. Tevens is Anasol goedkoper, maar moet het loonwerk of de aanschaf van de machine nog wel verrekend worden. Nadeel is dat de werkbreedte van de spaakwielbemester 12 meter is en er door het gewas gereden moet worden. Dit stelt ook eisen aan de bereidbaarheid van de grond bij het toedienen. Tevens kan er opnieuw onkruid geactiveerd worden door de spaakwiel injecteur en moet het gewas niet te groot zijn.

Advies

Met de investering in de techniek om stikstof in rijen toe te dienen is duidelijk financieel rendement te halen. Dit zowel in veldopbrengst als zetmeel opbrengst. De benodigdheden voor de toepassing zijn inmiddels bij meerdere mechanisatiebedrijven te koop. Vooral voor bedrijven met een bouwplan waar het gebruik van stikstof ivm de regelgeving een probleem is, kan de spaakwielinjecteur bij wintergranen een echte aanwinst zijn. In de overige gevallen is het areaal wintergraan en de prijs van de spaakwielinjecteur doorslaggevend voor het rendement.

Impact op de sector

Een deel van de bedrijven heeft deze techniek opgepakt en werkt er al meerdere jaren mee. Een deel werkt in twee fasen en een ander deel heeft kouters op de pootmachine laten bouwen. Naarmate de aardappelprijs stijgt wordt het systeem steeds aantrekkelijker. Het zou dus eigenlijk nog breder opgepakt kunnen worden door de praktijk. De injectie van stikstof in wintergranen is feitelijk een erg duurzame methode. Bij verscherpte stikstofwetgeving of hogere stikstofprijzen wordt het systeem aantrekkelijker. Voor bedrijven waar stikstof nu een knelpunt is, daar is dit een goede optie.